فضیلت تجمّل و زینت کردن
بدان که موافق احادیث معتبره بسیار، زینت کردن و جامه های پاکیزه و فاخر پوشیدن، هرگاه از حلال به هم رسد و مناسب حال او باشد، سنّت است و موجب خشنودی پروردگار است و اگر از حلال به هم نرسد به هرچه میسر شود باید قناعت نماید. و تحصیل زیادتی های جامه را، مانع عبادت الهی نگرداند.
و اگر حق تعالی روزی را بر او فراخ گرداند، درخور آن بخورد و بپوشد و صرف نماید و به برادران مؤمن بدهد. و اگر روزی بر او تنگ شود. قناعت نماید و به حرام و شبهه، خود را آلوده نکند، چنانچه در حدیث معتبر از امام جعفر صادق عليهالسلام منقول است: هرگاه خدا نعمتی به بنده خود کرامت فرماید و اثر آن نعمت بر او ظاهر شود او را دوست خدا می نامند و یاد کننده نعمت پروردگار خواهد بود. و اگر بر او ظاهر نشود او را دشمن خدا می نامند و تکذیب کننده نعمت پروردگار خواهد بود. و در حدیث دیگر از آن حضرت منقول است: هرگاه حق تعالی نعمتی به بنده کرامت فرماید، دوست می دارد که اثر آن نعمت را بر او ببیند.
لباسهایی که پوشیدن آن ها حرام است
بدان که مردان را حریر محض پوشیدن و جامه طلاباف پوشیدن حرام است، و احوط آن است که عرقچین و کیسه و چیزهایی که عورت را با آن نتوان پوشید هم از حریر نباشد. و باز احوط آن است که اجزای جامه مانند سجاف، حریر نباشد. بهتر آن است که چیزی که به ابریشم مخلوط کنند یا پشم یا کتان یا ریسمان باشد و اولی آن است که به قدر ده یک یا زیاده باشد و اگر مجموع تار یا مجموع پود غیر حریر باشد، بهتر خواهد بود. و باید که پوست حیوان مرده نباشد هرچند که دباغی کرده باشند.
پوشیدن پنبه و کتان و پشم
بهترین جامه ها، جامه ای است که از پنبه بافته باشند و بعد از آن کتان است، و جامه پشمینه را همیشه پوشیدن و جامه خود قرار دادن کراهت دارد، اما گاهی از برای قناعت یا دفع سرما پوشیدن بد نیست. چنانچه به سند معتبر از امیر المؤمنین عليهالسلام منقول است: بپوشید جامه پنبه را، که آن پوشش رسول خدا و پوشش ما اهل بیت عليهمالسلام است. حضرت رسول صلىاللهعليهوآلهوسلم جامه مو و پشم نمی پوشید مگر از برای علّتی.
در حدیث معتبر دیگر از حضرت صادق عليهالسلام منقول است: نباید پوشید جامه مو و پشم، مگر از برای عذری.
رنگ هایی که در لباس سنّت یا مکروه است
بهترین رنگ ها در جامه سفید است و بعد از آن زرد و بعد از آن سبز و بعد از آن سرخ نیمرنگ و کبود و عدسی. مکروه است سرخ تیره، خصوصاً در نماز. و پوشیدن جامه سیاه کراهت شدید دارد در همه حال، مگر در عمامه و عبا و موزه و اگر عمامه و عبا هم سیاه نباشد بهتر است.
در چند حدیث معتبر از حضرت رسول صلىاللهعليهوآلهوسلم منقول است: بپوشید جامه سفید، که آن نیکوتر و پاکیزه ترین رنگ ها است، و مرده های خود را در آن کفن کنید.
از حضرت صادق عليهالسلام مروی است که امیر المؤمنین عليهالسلام در اکثر اوقات جامه سفید می پوشیدند.
و حفص مؤذن روایت کرده است که دیدم امام جعفر صادق عليهالسلام را در میان قبر و منبر نماز می کردند، و جامه زردی به رنگِ بِهْ پوشیده بودند.
در حدیث حسن از زراره منقول است: امام محمّد باقر عليهالسلام بیرون آمدند، جُبّه خز زرد و عمامه زرد و رداء خز زرد پوشیده بودند.
بعضی از آداب جامه پوشیدن
جامه های دراز پوشیدن و آستین جامه را دراز کردن و جامه را از روی تکّبر بر روی خاک کشیدن مکروه و مذموم است.
از امام جعفر صادق عليهالسلام منقول است: امیر المؤمنین عليهالسلام رفت به بازار و سه جامه برای خود خرید به یک اشرفی، پیراهن را تا نزدیک بند پا و لُنگ را تا نیمه ساق و ردا را از پیش تا پستان و از عقب تا پایین تر از کمر. پس دست به آسمان برداشت و پیوسته حمد الهی می نمود بر این نعمت تا به خانه بازگشت.
حضرت صادق عليهالسلام فرمود: جامه آنچه از غوزک پا می گذرد در آتش جهنّم است.
پوشیدن لباسی که مخصوص زنان یا کافران باشد
حرام است مردان را پوشیدن جامه ای که مخصوص زنان باشد؛ مانند لچک و مقنعه و نیمتنه و همچنین حرام است زنان را پوشیدن جامه ای که مخصوص مردان باشد مانند کلاه و قبا و عمامه و هیچ یک را جایز نیست پوشیدن جامه ای که مخصوص کافران باشد مانند زُنّار و کلاه های فرنگی.
از امام محمّد باقر عليهالسلام منقول است: جایز نیست زنان را که شبیه به مردان شوند؛ زیرا که رسول خدا صلىاللهعليهوآلهوسلم لعنت کرد مردانی را که شبیه به زنان شوند و لعنت کرد زنانی را که شبیه به مردان شوند.
از امام جعفر صادق عليهالسلام مروی است: خداوند وحی فرمود به پیغمبری از پیغمبرانش: بگو به مؤمنان که نپوشید جامه های دشمنان مرا و نخورید طعام های دشمنان مرا و به مسلک دشمنان من سلوک ننمایید که ایشان نیز مانند آن ها دشمنان من خواهند بود.
عمامه بستن
عمامه بر سر بستن سنّت است و با عمامه تحت الحنک بستن سنّت است و یک طرف عمامه را از پیش و طرف دیگر را از عقب انداختن به روش سادات مدینه مشرفه سنّت است و شیخ شهیدرحمه الله گفته است که عمامه ایستاده پیچیدن سنّت است.
از حضرت رسول صلىاللهعليهوآلهوسلم منقول است: عمامه تاج عربان است؛ هرگاه که عمامه را بر طرف کنند خدا عزّتشان را برطرف خواهد کرد.
در حدیث حسن از امام جعفر صادق عليهالسلام منقول است: هرکه عمامه بر سر بپیچد و تحت الحنک نبندد به او دردی برسد که دوا نداشته باشد پس ملامت نکند مگر خود را.
آداب لباس نو بریدن و پوشیدن
به سند صحیح از امام محمّد باقر عليهالسلام منقول است: چون کسی جامه نو بپوشد این دعا را بخواند: «اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ ثَوْبَ یمْنٍ وَتُقی وَبَرَکَةٍ،، اَللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ حُسْنَ
عِبادَتِکَ وَعَمَلاً بِطاعَتِکَ وَاَدآءَ شُکْرِ نِعْمَتِکَ، اَلحَمدُ للَّهِ الَّذِی کَسانِی ما أُوارِی بِهِ عَوْرَتِی وَاَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النّاسِ».
و به سند معتبر از امیر المؤمنین عليهالسلام منقول است: حضرت رسول صلىاللهعليهوآلهوسلم این دعا را تعلیم می نمود که در وقت پوشیدن جامه نو بخوانم: «اَلحَمْدُ للَّهِ الَّذِی کَسانِی مِنَ اللِّباسِ ما اَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النّاسِ، اَللَّهُمَّ اجْعَلْها ثِیابَ بَرَکَةٍ اَسْعی فِیها لِمَرْضاتِکَ وَاَعْمُرُ فِیها مَساجِدَکَ». پس فرمود: یا علی! هرکه این دعا بخواند چون جامه را بپوشد آمرزیده شود.
در حدیث دیگر از حضرت موسی بن جعفر عليهماالسلام منقول است: سزاوار است کسی که جامه نو بپوشد دست بر آن بمالد و بگوید: «اَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذِی کَسانِی ما أُوارِی بِهِ عَوْرَتِی وَاَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النّاسِ وَاَتَزَینُ بِهِ بَینَهُمْ».
از حضرت ابی عبد اللَّه عليهالسلام منقول است: هرکه آبی در ظرف نوی بکند و سی و دو مرتبه سوره قدر بر آن بخواند و بر جامه نو بپاشد، در هنگام پوشیدن پیوسته در فراخی روزی باشد تا تاری از آن جامه باقی باشد.
رنگ نعلین و موزه و کفش و چگونگی آن ها
بهترین رنگ ها در نعل و کفش، رنگ زرد است و بعد از آن سفید، و بهترین رنگ ها در موزه و چکمه سیاه است و در سفر، سرخ خوب است و در حضر کراهت دارد، و در نعل سنّت است که پیش و عقبش بلند باشد و میانش تهی باشد و همه اش بر زمین نچسبد و غیر این مکروه است. و ظاهراً کفش نیز این حکم دارد که کفش سرپایی مکروه باشد.
به سند معتبر از امیر المؤمنین عليهالسلام منقول است: کفش نیکو پوشیدن، بدن را از بلاها نگاه می دارد و معین است بر تمامی نماز و وضو.
در حدیث دیگر فرمود: هرکه خواهد عمرش دراز باشد چاشت را بامداد بخورد و کفش نیکو بپوشد و ردا و بالاپوش را سبک کند و با زنان بسیار جماع نکند.