چرا با وجود تصویر‌هایی از امامان، سیمایی از امام زمان4وجود ندارد، با آن‌که افرادی در غیبت صغرا با ایشان ارتباط مستقیم داشته‌اند؟
تصویر‌هایی که از امامان دیگر:وجود دارد، واقعی نیست و هیچ عکس و تصویری واقعی در این‌باره وجود ندارد.
با وجود طولانی شدن غیبت، آیا سن و چهرۀ حضرت مهدی4تاکنون تغییر کرده و آثار کهولت در سیمای حضرت مشخص است یا خیر؟
گرچه به دلیل طولانی بودن زمان حیات آن بزرگوار و بر اثر جریان طبیعی، باید سیمای حضرت مثل افراد کهنسال باشد، اما از روایات، استفاده می‌شود که حضرت در زمان ظهور، مثل فردی ظاهر می‌شود که چهل سال دارد. بنابراین آثار کهن‌سالی در سیمای ایشان دیده نخواهد شد و حضرت، سیمایی جوان و بانشاط خواهد داشت و این از نشانه‌های ایشان است.
امام رضا7فرمود:
از نشانه‌های مهدی، سیمای جوان او در سن کهولت است که هرکس او را ببیند، چهل‌ساله یا کم‌تر تصورش می‌کند. نیز از نشانه‌های او این است که گذشت زمان در او اثر نمی‌کند و تا فرا رسیدن مرگش، آثار پیری در او ظاهر نمی‌شود.[1]
حضرت مهدی4شبیه کدام امام یا پیامبران الهی می‌باشند؟
دربارۀ شباهت‌های امام با پیامبران الهی، روایت‌های فراوانی داریم که به بعضی از آن‌ها اشاره می کنیم:
امام سجاد7فرموده است:
در قائم ما چند سنت از پیامبران است. آن سنتی که از آدم و نوح8
دارد، طول عمر است و از ابراهیم7پنهان بودن ولادتش و دوری گزیدن وی از مردم، و از موسی7غیبت از مردم، و از عیسی7اختلافی که مردم دربارۀ او دارند، و از ایوب7گشایش بعد از گرفتاری، و از محمد6قیام با شمشیر.[2]
از امام باقر7چنین روایت شده است:
قائم آل‌محمد4پنج شباهت با پیغمبران دارد: شباهتی که به یوسف7دارد، غیبت و پنهانی او از خواص و عموم مردم و برادرانش است، و شباهتی که با موسی7دارد، غیبت طولانی و مخفی بودن ماجرای ولادتش است، و شباهت وی به عیسی7، اختلافی است که مردم دربارۀ او دارند؛ زیرا جماعتی گفتند او متولد نشده و عده‌ای گفتند او مرده و گروهی گفتند او را کشته‌اند، و شباهتی که به جدش محمد6دارد، قیام با شمشیر و کشتن دشمنان خدا و رسول و ستمگران است و وی به وسیلۀ شمشیر و وحشتی که در دل‌ها پدید می‌آید، یاری می‌شود.[1]
البته در روایات بسیاری آمده که حضرت از نظر چهره و اخلاق، شبیه‌ترین مردم به پیامبر اسلام6است.
از امام عسکری7چنین روایت شده است:
او از جهت خَلق و خُلق شبیه‌ترین مردم به رسول خداست.[2]
آیا امام زمان4سایه دارند؟
در روایتی که شیخ صدوق[1]نقل کرده است، امام رضا7در معرفی امام عصر4و بیان نشانه‌های ایشان می‌فرماید:
هوالذی تَطوِی لَهُ الاَرضُ ولا یكوُنُ لَهُ ظِلٌّ؛
قائم ما آن‌کسی است که زمین زیر پای او جمع می‌شود (طی الارض) و سایه ندارد.
همچنین در روایت دیگری از امام رضا7_ که نشانه‌های کلی امامت را بیان می‌دارد _ آمده است:
للامام علامات: یكون اعلم الناس.... ولا یكون له ظل؛[2]
برای امام نشانه‌هایی است، ازجمله این‌که امام داناترین مردم است ... و
سایه ندارد.
طبق این دو روایت، می‌توان گفت: امام زمان4و سایر ائمه، هیچ‌یک سایه نداشته‌اند و این علامت برای شناختن امام از غیر‌امام است.
باید توجه داشت در کتاب‌های تاریخی‌ای که شرح حال ائمه:نوشته شده، چنین نشانی بیان نگردیده است. اگر چنین چیزی وجود می‌داشت، حتماً در کتاب‌های دیگر، حتی در کتاب‌های اهل‌سنت هم نقل می‌گردید. بنابراین ممکن است ظاهر روایت، منظور و مراد امام نباشد و نبود سایه، کنایه از چیز دیگری باشد؛ مثلاً کنایه از این‌که وجود امام، خیر محض و همه نور است و با نور او عالم روشن می‌شود. در این صورت پیداست که وجود نورانی او هیچ تاریکی و سایه‌ای ندارد. پس در معنای روایت باید دقت کرد و نمی‌توان به ظاهر آن بسنده نمود. نکتۀ قابل توجه در فهم این‌گونه احادیث، توجه به زبان آن است که معمولاً با کنایه سخن گفته‌اند و معنای حقیقی آن ارائه نشده است.
البته این مسئله و مسائل مشابه آن _ که دانستن و ندانستن آن تأثیری در سعادت و شقاوت ما ندارد _ اهمیت چندانی ندارد. بهتر است مسائل مهمی مثل وظایف منتظران در زمان غیبت، چگونگی فراهم شدن زمینۀ ظهور امام زمان4و... را جست‌وجو کنیم.