ج. اصل امانت‌داری:رعایت حق مالكیت فكری در برخورداری از اطلاعات به دست آمده، یكی از مصادیق امانت‌داری است. حفظ منابع و ابزارهای تحقیق نیز مصداق دیگر آن است كه در تحقیقات معطوف به احیای میراث مكتوب اهمیت فراوانی دارد. پژوهشگر باید منابع اطلاعاتی را كه در طول مدت پژوهش از آنها بهره برده و حاصل اندیشه و تلاش دیگر است، به طور دقیق بیان كند. (خالقی، 1383، ص87) پژوهشگر باید منبع هر مطلبی را كه از دیگران نقل می‌كند، حتی اگر نقل به معنا باشد، دقیقاً بیان كند. رعایت حق مالكیت معنوی در بهره‌گیری از اطلاعات به دست آمده از مصادیق امانت‌داری است. (همان، ص88)
تلقی امانت‌دارانه از كار و مسئولیت و انجام دادن امور با رویكرد امانت‌داری، اصلی اساسی در اخلاق و عامل اساسی در تعامل صحیح با مردم است. (Sensson & wod, 2003: pp 182-189) اگر انسان كار و مسئولیت را امانت بداند، بی‌گمان، حرمت آن را پاس می‌دارد و تلاش می‌كند به خوبی آن را به پیش ببرد و بالنده سازد. امانت‌داری از ویژگی ارزشمند مؤمنان است، چنان‌كه آمده است: «لا إیماَنُلَمِنْلا أَمَانَةَلَهُ». (دلشاد تهرانی، 1381، ص181)
رسول اكرم(ص) درباره امانت در حفظ اسرار می‌فرماید: «وقتی كسی سخن گفت و به اطراف خود نگریست، آن سخن نزد شما امانت است». (اسحاقی، 1385، ص157)
د. اصل رهیافت نقادانه:شرط لازم دست‌یابی به آزادی، كسب معرفت است كه امر این نیز مرهون رهیافت نقادانه به معرفت است و نه متكی به سرسپردگی. (فرامرز قراملكی، همان، ص14 ـ 13)
ﻫ. اصل نقدپذیری:نقد به معنای سنجش یك دیدگاه بر اساس ترازوی منطقی و تعیین اعتبار و صحت وقت آن بر مبنای ملاك‌های عینی و همگانی است. نقادی و انتقاد كردن به معنای عیب گرفتن نیست. معنای انتقاد، یك شیء را در محك قرار دادن و به وسیله محك زدن به آن، سالم و ناسالم را تشخیص دادن است. (فرامرز قراملكی، روش‌شناسی مطالعات دینی، ص111)
محقق باید خود را نسبت به شنیدن نقد موظف بداند و واكنش‌های پرخاشگرانه ناشی از فقدان هوش هیجانی لازم، غیر اخلاقی است. به طور كلی، پژوهشگرانی كه از لحاظ تشخیص، هوش هیجانی لازم ندارند یا خودكامه و مستبدانه می‌اندیشند، تحمل نقد شدن را ندارد. (همان، ص121)
و. اصل رازداری:این اصل زمانی ضرورت پیدا می‌كند كه ناشناسی ممكن نباشد. محقق به بسیاری از اطلاعات شخصی افراد دست می‌یابد كه اسرار افرادند و فاش كردن آنها تعدی به حقوق دیگران است. (www.hawzah.net)
امام علی(ع) در مورد اهمیت رازی می‌فرماید: «سینه خردمند، صندوق راز اوست». (دشتی، نهج‌البلاغه، حكمت 6)
ز. اصل كثرت‌گرایی روش‌شناختی:حصرگرایی روش‌شناختی، از مهم‌ترین مواضع خطاپذیری محقق است. حصرگرایی نه تنها به لحاظ حرفه‌ای بر اثربخشی تحقیق صدمه وارد می‌كند، بلكه به عنوان الگوی ارتباطی در پژوهش غیر اخلاقی است. (فرامرز قراملكی، خاستگاه اخلاق پژوهش، ش4، ص14)
ح. اصل رعایت حریم شخصی افراد:در یك تعریف از «حریم خصوصی» آمده است چیزی خصوصی نامیده می‌شود كه فرد بتواند دسترسی به آن را در مهار خود داشته باشد. حمایت از حریم خصوصی یعنی حمایت از فرد در مقابل دسترسی دیگران به چیزهای خصوصی‌اش. (خالقی، همان، ص85)
ط. اصل كسب رضایت آگاهانه:پژوهش در بیشتر شرایط نیاز دارد تا مشاركت‌كنندگان در پژوهش را با اطلاعاتی راجع به هدف، روش، خطرها، مشكلات، ناملایمات و پی‌آمدهای ممكن پژوهش آماده كند. در شرایطی كه پژوهش خطر بسیار دارد، باید فرصت‌های مناسبی برای سر باز زدن از مشاركت در پژوهش، بدون دردسر و گرفتاری، به مشاركت‌كنندگان داده شود. (همان)
ی. اصل صداقت:یكی از فضایل اخلاقی كه نقشی مهم در سازندگی انسان دارد، صداقت در گفتار و عمل است. نهاد دانش و پژوهش نیز بر صدق بنا شده است. اخلاق پژوهش ایجاب می‌كند كه پژوهشگر در ارائه صادقانه نتایج و توزیع و اشاعه آن به جامعه پژوهشی كوشا باشد. (www.hawzah.net)
پژوهشگران مسئولیت ویژه‌ای برای ارزیابی دقیق نتایج پژوهش خود و عرضه آن به عموم دارند. در ارائه نتایج پژوهش، پژوهشگر موظف است محدودیت‌هایی را برای خوانندگان بیان كند. اگر در اواخر نتیجه‌گیری و بررسی متوجه شد كه گروهی خاص حذف شده‌اند، باید واقعیت را بیان كند. (خالقی، همان، ص87)
راست‌گویان، افرادی شجاع، جسور، قاطع، با اخلاص، كم‌طمع و خالی از تعصب‌های غلط و بغض‌های افراطی هستند؛ زیرا صداقت بدون اینها ممكن نیست. (ابراهیمی، 1380، ص225) این مهم را می‌توان برای پژوهشگران جزو اخلاق اشراقی و فوق طبیعی برشمرد.
صداقت یكی از ویژگی‌های مهم پژوهشگران است. آنجا كه پژوهشگر چیزی نمی‌داند یا توان انجام آن را ندارد، باید با صداقت بگوید از حد توان و دانش من خارج است. (قرائتی، 1386، ص77)
ک. اصل حلم و بردباری:حلم و بردباری حالت روانی مثبت است. (تابعی و محدودیان، اخلاق در پژوهشگری، ص52) در انجام تحقیقات باید از شتاب‌زدگی اجتناب كرد. آموزش و پژوهش وقت‌گیر است و برای به ثمر نشستن آن باید منتظر ماند كه این مهم نیازمند صبر و بردباری پژوهشگر است. (گروهی از نویسندگان، 1381، ص100)
قطعاً پژوهشگر اگر در تحقیق خود صبر و بردباری پیشه كند، ثمرات این بلندهمتی و حلم خود را خواهد دید. نتیجه چنین پژوهشی حتما مفید خواهد بود.