موضوع :
حرص و ولع از منظر قرآن وروایات
محقق :
خدیجه میرزایی
عنوان جشنواره :
علامه حلی
پاییز92
مدرسه حضرت معصومه(ص)
مقدمه :
حمد و سپاس خداوند بلند مرتبه را که انبیاء و اولیاء را فرستاد تا آدمیان را به سعادت، هدایت کنند واز گمراهی و انحراف نجات بخشند.در طول تاریخ انبیاء و مبارزات آنان با اقوام منحرف آثار منفی رذایل اخلاقی از جمله حرص نمایان است.در تاریخ گذشته و امروز اقوام مختلف دنیا نیز مشاهده می کنیم که حرص و ولع و فزون طلبی سرچشمه انواع جنایتها، خونریزی ها و قتل و غارتها و پشت کردن به اصول انسانی و فضائل اخلاقی است. و در نقطه مقابل آن قناعت است که به فرموده امام علی(ع)گنجی است که هرگز نابود نمی شود و سبب آرامش، عدالت، صلح، صفا و برادری و اخوت است.
این تحقیق در سه فصل تبین شده است که در فصل اول به تعریف حرص، حرص ممدوح و ریشه های حرص پرداخته شده است. ودرفصل دوم آیات و روایات مربوط به حرص با مختصری توضیح بیان شده است. و درفصل سوم درمان بیماری حرص مورد بررسی قرار گرفته است.در این مقاله اصطلاحاتی وجود دارد که نیاز به تعریف لغوی و اصطلاحی دارند عبارتند از:
تفسیردر لغت عبارت است از تاویل کردن.
تفسیر در اصطلاح عبارت است از آشکار کردن سخن و شرح وبیان است.
حرص در لغت عبارت است از آز و آزمندی.
حرص از نظر اصطلاحی یعنی در دل خود بر آن چیز احساس آرزو کردن.
حریص در لغت عبارت است از آزمند، بخیل و تنگ چشم.
حریص در اصطلاح یعنی کسی که حرص می ورزد.
نتیجه گیری:
از مجموع آیات و روایات فوق الذکر چنین نتیجه می گیریم که حرص و آز و دنیا پرستی و دلباختگی و دلدادگی به دنیا و مواهب مادی از دیدگاه قرآن و روایات بسیار خطرناک و نکوهیده و مایه انواع شر و فساد و یک بیماری مهلک و رذائل اخلاقی محسوب می شود و به یقین در مسیر خود سازی و تکامل اخلاقی از بزرگترین موانع محسوب می شود و برای نیل به کمال و سعادت دنیوی و اخروی باید به فکر درمان قطعی و ریشه کنی عوامل ایجاد کننده آن بود به غیراز مواردی که تحت عنوان حرص ممدوح ذکر شده است.
فهرست منابع
قرآن کریم
نهج البلاغه
1- تمیمی آمری، عبدالله بن محمد، تصنیف غررالحکم
2- قمی، شیخ عباس، سفینه البحار
3- مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار
4- بابویه قمی، محمد بن علی، امالی شیخ صدوق
5- کلینی، محمد بن یعقوب، روضه الواعظین
6- طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان
7- عبدالحسین، ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام
8- تمیمی آمری، عبدالله بن محمد، غررالحکم
9- محسن کاشانی، محمد بن مرتضی، معروف به محدث کبیر، المحجهالبیضاء
10-طبیبیان، سید حمید، فرهنگ لاروس
11- اصفهانی، راغب، مفردات، ذیل ماده ی حرص